Na een bypassoperatie bleven patiënten vroeger twee weken in het ziekenhuis om te herstellen maar tegenwoordig kunnen ze vaak na enkele dagen al naar huis. Dit komt door de inzet van thuismonitoring en de betere zorgprocessen. Daardoor verloopt het herstel steeds meer in de eigen omgeving gecombineerd met intensieve begeleiding op afstand. Dit geld ook voor de patiënten van het Catharina Ziekenhuis. Zij kunnen vaak al drie dagen na de bypass naar huis.
Volgens cardiothoracaal chirurg Thomas van Brakel is dat een grote vooruitgang, De voorbereiding, operatietechnieken en de nazorg zijn de afgelopen decennia sterk verbeterd. “We werken steeds vaker met voorbereidende oefeningen (de zogeheten prehabilitatie), minimaal ingrijpende ingrepen en begeleiden patiënten sneller bij hun herstel. Daardoor hoeven zij niet meer weken in het ziekenhuis te liggen, maar kunnen ze al na enkele dagen veilig naar huis”, aldus Van Brakel.
Specialist in bypassoperaties
Het Catharina Ziekenhuis voert jaarlijks ongeveer 770 bypassoperaties uit en is daarmee een van de grootste hartcentra van Nederland. Dit maakt bypassoperaties tot de meest uitgevoerde hartoperaties binnen het ziekenhuis.
Ter vergelijking: jaarlijks worden er in het ‘Cathrien’ zo’n 150 hartklepoperaties verricht. Bij die ingreep is eerder al gestart met thuismonitoring. Een bypassoperatie is een intensieve en zware ingreep. Juist daarom is het bijzonder dat patiënten nu, dankzij verbeterde zorgprocessen en thuismonitoring, sneller én op een veilige manier naar huis kunnen.
Shared decision making
“Waar vroeger een lange opname vanzelfsprekend was, zien we dat patiënten tegenwoordig thuis beter en sneller herstellen”, vult Miriam Scheurwater, onderzoeker en cardioloog in opleiding, aan. Thuis gebruiken de patiënten de Luscii-app om dagelijks vragen te beantwoorden over hun herstel. Een slimme pleister registreert de eerste weken automatisch hartslag, ademhaling en activiteit. Het thuismonitoringscentrum volgt de gegevens en krijgt een seintje bij afwijkingen. Scheurwater vertelt dat als er een alarm afgaat, een verpleegkundige direct contact opneemt met de patiënt.
Waar voorheen vooral de arts bepaalde hoelang iemand in het ziekenhuis moest blijven, wordt tegenwoordig veel meer in samenspraak met de patiënt besloten. Dit gezamenlijke besluitvormingsproces staat bekend als shared decision making. Volgens Scheurwater helpt het om patiënten van tevoren te informeren dat ze waarschijnlijk na drie dagen naar huis kunnen. Ze houden daar dan al rekening mee, wat er vaak toe leidt dat ze eerder dan verwacht zelfstandig handelingen kunnen uitvoeren. Dat vergroot hun zelfvertrouwen.
Digitalisering
Ook Gijs van Steenbergen, arts in opleiding tot cardioloog, herkent dit. Hij ziet dat veel patiënten zich na een paar dagen alweer redelijk zelfstandig voelen en graag terug willen naar hun vertrouwde omgeving. Met behulp van digitale zorg en goede begeleiding is dat op een veilige en verantwoorde manier mogelijk. Digitalisering speelt in het hele proces een belangrijke rol. Patiënten krijgen voor de operatie onder andere videoconsulten en digitale voorlichting. Dit zorgt voor een betere voorbereiding en maakt de overgang naar thuismonitoring logischer en toegankelijker.
Het thuismonitoringscentrum en de verpleegkundig specialisten vervullen een cruciale rol binnen het zorgtraject. Wanneer er een melding binnenkomt, beoordelen zij deze als eerste. Alleen wanneer het echt nodig is, wordt een arts ingeschakeld. Van Steenbergen benadrukt het belang van hun inzet: zonder het monitoringscentrum zou dit hele project niet mogelijk zijn. Zij vormen het vangnet dat patiënten voortdurend observeert, wat het mogelijk maakt om de opnameduur te verkorten zonder dat dit ten koste gaat van de veiligheid.
Zorgvernieuwing
De kortere opnameduur is het resultaat van diverse verbeteringen, zoals een betere voorbereiding, snellere mobilisatie, aangepaste pijnbestrijding en minder ingrijpende operatietechnieken. Dit leidt tot sneller herstel thuis en minder onzekerheid voor de patiënt, terwijl het ziekenhuis meer ruimte krijgt voor andere zorg. Het Catharina Ziekenhuis behoort tot de weinige instellingen in Nederland die standaard thuismonitoring toepassen na hartchirurgie, net als het Leids Universitair Medisch Centrum met The Box. Deze aanpak bevordert zorgvernieuwing: meer herstel thuis, minder ziekenhuisopname en meer eigen regie voor de patiënt.
Voor de zomer werd bekend dat het Catharina Ziekenhuis ook de RTDC-methodiek (Real-Time Demand and Capacity Management) gebruikt om de patiëntendoorstroom beter te organiseren. Dit resulteert in minder lege bedden, minder overplaatsingen en minder uitgestelde operaties. De methode werd overgenomen van het Radboudumc, waar het systeem al succesvol was ingevoerd.
