Waarom radiotherapeut-oncoloog Gabriëlle Speijer het nodig vond om de Eed van Hippocrates te actualiseren naar een digitale variant? Dat heeft er alles mee te maken dat het meest centrale aspect in het werk van zorgverleners een connectie maken met je zorgvrager is, of dat nu een behandeling of een advies of een suggestie is, aldus Speijer uit in een recente editie van ICT&health – ook in een steeds digitaler wordende wereld.
"Door het ontbreken van een goede borging op het niveau van ICT en dataveiligheid verschuift de vertrouwelijke relatie ongewild richting een zakelijke relatie. Dit bedreigt de basis van vertrouwen, wat juist de kracht is van een goede arts-patiëntrelatie. Als die connectie slaagt, krijg je een goed beeld van die ander. Daarvoor is vertrouwelijkheid nodig. Dan pas durft iemand zich kwetsbaar op te stellen. En dat geldt andersom ook voor de dokters. Ook die hebben een mate van vertrouwelijkheid nodig.”
Niet altijd een klik
Soms is dat best een uitdaging, aldus Speijer in de coverstory van ICT&health 3, want je hebt niet altijd zo maar een klik met elkaar. Zelf moet ze dan ook echt op zoek gaan naar die klik. “Als ik in dit licht de Eed van Hippocrates vertaal naar de huidige tijd, dan betekent het dat je zegt: ik beloof dat ik de beste zorg en gezondheid lever aan de patiënt in vertrouwelijkheid.”
En daarbij is digitale ondersteuning van cruciaal belang, benadrukt Speijer. Digitale zekerheid tot data: vertrouwelijkheid, beschikbaarheid en integriteit met betrekking tot die digitale informatie of data, is een keiharde voorwaarde. Patiënt en arts moeten een veilige digitale omgeving hebben om direct toegang te kunnen krijgen tot de nieuwste technologische mogelijkheden. “Daartoe moeten zij samenwerken met de technologieontwikkelaars en de dataspecialisten. Bovendien moeten zij technologie, kunnen inbrengen, verbeteren en al dan niet uit de roulatie kunnen halen wanneer het niet voldoet.”
Transparant, toetsbaar
Met digitaal veilig bedoelt Speijer ook transparant en toetsbaar. Op Europees niveau worden hierover afspraken gemaakt. Wat hier in Speijers optiek nog ontbreekt, is dat er op wereldniveau een framework bestaat met principes die zijn afgeleid van professionele waarden in de zorg.
“Waarbij je vanuit je rol als zorgprofessional, client, burger, technologieontwikkelaar en dataspecialist digitaal instapt, en dat je samen die data beheert om technologie te ontwikkelen. Ik denk dat dokters het voortouw moeten nemen om dat op te pakken. Het moet bij de bron geregeld worden, bij de dokters en de patiënten.
Zo’n framework is mede de sleutel tot het creëren van duurzaamheid in het digitale ecosysteem, want er wordt nu nog te veel aan koude data opgeslagen, die niet bijdragen aan de oplossing van het probleem. “Sterker nog, die alleen maar ruimte in beslag nemen en zorgen voor ruis, onveilig en ernstige risico’s om de Eed nog overeind te houden.”
Over de Eed
De Eed van Hippocrates is een gelofte waarin artsen zich verplichten om de geneeskunde uit te oefenen ten bate van de patiënt, het beroepsgeheim te bewaren, geen schade toe te brengen, en zich te wijden aan de bevordering van de gezondheid. De originele eed is in veel landen, ook Nederland, aangepast om te voldoen aan moderne ethische en juridische normen - met een focus op de rechten van de patiënt, de verantwoordelijkheid van de arts, en de beperkingen van zijn of haar mogelijkheden.
De coverstory met Gabriëlle Speijer gemist? Lees hem in editie 3, 2025 van ICT&health. Of lees hem in ons online magazine. ICT&health-redactieraadlid Gabriëlle Speijer staat ook met haar column Data Driven Doctor in ICT&health 5, die op 24 oktober verschijnt.
